مه‌ترسییه‌كان و هۆكارو چاره‌سه‌ری نزمبوونه‌وه‌ی ئاستی په‌ڕه‌كانی خوێن

خانه‌كانی خوێن بریتین له‌ گلوبوله‌ سپییه‌كان، گلوبوله‌ سووره‌كان و په‌ڕه‌كانی خوێن. كاتێك شوێنێك له‌ جه‌سته‌ بریندار ئه‌بێت، په‌ڕه‌كانی خوێن ئه‌بنه‌ هۆی مه‌ینبوونی خوێنه‌كه‌و به‌ری خوێن لێچوونه‌كه‌ ئه‌گرن.

نیشانه‌كانی نزمبوونی ئاستی په‌ڕه‌كانی خوێن:
1- پۆرپۆرا (پێكهاتنی په‌ڵه‌ی شین یان سوور له‌سه‌ر پێست)
2- پێتێشی (په‌ڵه‌ گه‌لێك كه‌وا وه‌كو زیپكه‌ی وردی سوورو قاوه‌یی ئه‌بینرێن)
3- خوێنلێچوونی برینه‌كان یان نه‌وه‌ستانی خوێنی به‌رینه‌كان
4- خوێنلێچوونی زۆر له‌كاتی سووڕی مانگانه‌دا
5- خوێنلێچوون له‌ڕێگه‌ی كۆمه‌وه‌
6- هه‌بووی خوێن له‌ناو میز یان پیسایی

هۆكاره‌كانی نزمبوونی ئاستی په‌ڕه‌كانی خوێن:
1- نه‌خۆشییه‌كانی مۆخی ئێسقان كه‌ ئه‌م نه‌خۆشییانه‌ش چه‌ندین هۆكاریان هه‌یه‌و بریتین له‌: كه‌مخوێنی ئاپلاستیك، هه‌ژاری جه‌سه‌ته‌ له‌ ڤیتامین B12 و فولات و ئاسن، چڵككردنه‌ ڤایرۆسییه‌كان (ئایدز، ئێپشتاین باو)، كیمیابارانكردنی جه‌سته‌ (بۆ وێنه‌ له‌كاتی چاره‌سه‌ر وه‌رگرتنی شێرپه‌نجه‌كاندا)، خواردنه‌وه‌ی له‌ڕاده‌به‌ده‌ری كحول و نه‌خۆشی میلۆ دیسپالێزی.

2- له‌ناوچوونی په‌ڕه‌كانی خوێن:
ته‌مه‌نی ئاسایی هه‌ر په‌ڕه‌یه‌كی خوێن نزیكه‌ی 10 ڕۆژه‌، به‌ڵام هه‌ندێكجار ئه‌م هۆكارانه‌ ماوه‌یه‌ كورت ئه‌كه‌نه‌وه‌و ئه‌بنه‌ هۆی خێرا له‌ناوچوونی په‌ڕه‌كان:
1- هایپێرسپیلینیسم یان گه‌وره‌بوونی سپڵ
2- ئاڵۆزیی سیستمی به‌رگری جه‌سته‌ی
3- چڵككردنی خانه‌كانی خوێن
4- ئیدیۆپاتیك ترومبۆسیتۆپێنیك پۆرپورا (ITP)
5- سه‌ندرۆمی هێمۆلیتیت ئورێمیك
6- مه‌ینی په‌ره‌ساندوو ناو ده‌ماره‌كان (DIC)

چاره‌سه‌ر:
چاره‌سه‌ری نزمبوونی ئاستی په‌ڵه‌كانی خوێن ئه‌گه‌رێته‌وه‌ بۆ هۆكاری پێكهێنه‌ری ئه‌م كێشه‌یه‌. به‌ڵام به‌گشتی ئه‌م ڕێكارانه‌ی خواره‌وه‌ پێشنیار ده‌كرێت:
1- خۆپاراستن له‌و وه‌رزشانه‌ی به‌ركه‌وتنیان زۆره‌
2- خۆپاراستن له‌و چالاكییانه‌ی ئه‌گری برینداربوونیان تێدا هه‌یه‌
3- وه‌لانان یان گۆڕینی ئه‌و ده‌رمانانه‌ی كاریگه‌ری له‌سه‌ر په‌ڕه‌كان دائه‌نێن وه‌كو ئاسپرین و ئیبۆبڕۆفێن.

خاك – سه‌مه‌د كورده‌