گەلەری و سەرچاوە پەروەردەییە نوێكانی مۆزەخانە، بۆ ئەوەیە منداڵانی عیراق و خەڵكێكی زۆرتر، تێكەڵ بە شوێنەوار و مێژووی ناوچەكە بكات، ئاستی هۆشیاریی خەڵكی ئەو وڵاتانە بەرزبكاتەوە، كە بە كەلتووری هەمەجۆر و كەلەپوور دەوڵەمەندن، وەك ئەوەی ئەمڕۆ بە فەرمی دەستی پێكرد (5ی سێپتەمبەری ٢٠١٩). سەرچاوەكان، دەستەیەكی شوێنەوارناسیی نێودەوڵەتی، شارەزایانی بواری مۆزەخانە و كەلەپوور ئامادەیان كردووە و دكتۆر كڵاودیا گڵاتز مامۆستای زانكۆی گڵاسگۆ سەرپەرشتی كردووە. گەلەرییەكان، بەرهەمی دەستەیەكی جیهانیی لێكۆڵینەوەی شوێنەواری و پاراستنی كەلەپوورن، دەستەیەكی كوردستانی عیراقیش، پڕۆژەكەی ئەنجام داوە. ئەندامانی پڕۆژەی شوێنەواری كردارەكی و پاراستنی كەلەپووری لە هەرێمی كوردستانی عیراقدا، بە هاوكاریی مۆزەخانەكانی سلێمانی و گەرمیان، كاریان بۆ دروستكردنی دوو جێگای تایبەتی كردووە، كە وەك زنجیرە بابەتێكی پەروەردەیی پیشان بدرێن. خوێندكارانی قوتابخانەكان، بەشی هەرە زۆری سەردانكەرانی مۆزەخانەكان پێكدەهێنن لە كوردستانی عیراقدا، لەكاتێكدا مۆزەخانەكان نەیانتوانیوە لە بەرامبەر داخوازیی سەردانكەرە گەنجەكاندا وەك پێویست بن، ئەمەش بە هۆی كەمیی پشتگیریی دارایی، كە لە ئەنجامی نائارامیی باری سەربازی و گرفتی ئابووری بووە. دكتۆر كڵاودیا گڵاتز، مامۆستای پلە باڵای زانكۆی گڵاسگۆ و بەڕێوەبەری پڕۆژەكە گوتی: ”مەبەستی ئەم گەلەرییە نۆیە و سەرچاوە پەروەردەییانە لەو پێناوەدایە، بتوانین یارمەتیی خەڵك بدەین، تا زۆرتر سەردانی مۆزەخانە بكەن، كاتێكی خۆشی لێ بەسەربەرن، بە كەلەپووری شوێنەواری دەوڵەمەند، هەمەجۆر، مێژووی عیراق و ناوچەیەكی فراوانتر، ئاشنابكرێن.“ هەروەها گوتی: ”گەلەرییە نوێیەكان و سەرچاوە پەروەردەییەكان، بە شێوەیەك ڕێكخراون، تا هاوكاری و كارئاسانیی بۆ گفتوگۆكردن بكەن، لەبارەی گرنگی و پێویستیی پاراستنی شوێنەوارەكان و كەلتووری كەلەپووری ناوچەكە“. ناوچەكە بەشێكە لەوەی، بە "لانكەی شارستانێتییەكان" ناسراوە. ئەو شوێنەیە، كە جووتیارەكان لە دەوروبەری دە هەزار ساڵ پێش ئێستاوە، كشتوكاڵ و ئاژەڵیان تێدا ماڵی کردووە، یەكەمین شار و ئیمپراتۆرەكان، لە پێنج هەزار و پێنجسەد ساڵ بەر لەئێستاوە، لێرە گەشەیان كردووە، هەر لێرەش بۆ یەكەم جار، نووسین داهێنراوە. لە درێژەی گوتەكانی "د.كڵاود"دا هاتووە: ”بەرنامەیەكی تەواومان بۆ پاراستنی كەلەپوور هەیە، ئەویش لە ڕێگەی تۆماركردن و چاودێریكردنی ئەو زیانانەی، كە بەر شوێنەوارەكان كەوتوون، ڕاهێنانێكی چڕوپڕ بە شوێنەوارناسان و شارەزایانی كەلەپووری عیراق كراوە. هەروەها هەوڵ دەدەین وا لەو خەڵكانە بكەین، كە نزیكی شوێنەوارەكانن، یان لەسەری دەژین، بە تامەزرۆ و گوڕوتینەوە، لە پاراستنی كەلەپووری خۆیاندا بەشداربن، ئەمەش هەنگاوێكی گرنگە بۆ پاراستنیان. پڕۆژەكەی ئێمە، یەكەم هەوڵی لەم شێوەیەیە، كە خەڵكێكی زۆر لێی سوودمەند دەبێت، ئەمەش لە ڕێگەی بەدەستهێنانی زانیاری و سەرچاوەكان، بۆ خەڵكی شوێنە دوورە دەستەكان، مۆزەخانەكان و قوتابخانەكان.“ هاوبەشی پڕۆژەكە و بەڕێوەبەری جێبەجێكار "ئەفرۆدێت سوروتۆ"، گوتی: ”ئەم پڕۆژەیە، هاندانی چاودێریكردنە لە گەنجترین منداڵی قوتابخانەوە، تا بەتەمەنترین کەسی گوندێكی دوورەدەست، بەو هیوایەی، جۆرە بەڕێوەبردنێكی كەلەپووری و پاراستن بەرهەم بهێنێت و لە گەشەكردنێكی بەردەوامدا بێت. پڕۆژەكە هەوڵی پیشانی ئەوە دەدات، كە كەلەپوور مافێكە و پێویستە ڕێزی لێبگرین و كاریگەریی لەسەر ئێستا و داهاتووشمان هەیە.“ كەمال ڕەشید، بەڕێوەبەری شوێنەواری سلێمانی و هاوبەشی لایەنی عیراقیی پڕۆژەكە، دەڵێ: ”ئەم پڕۆژەیە بۆ كوردستان زۆر گرنگە، چونكە هەموو كەسێك دەگرێتەوە، بەتایبەتی شوێنەوار و مێژووی ناوچەكە، هەروەها نموونەیەكە بۆ كاری داهاتوو. ئەم پڕۆژەیە، لە ناو چەند چالاكییەكی گرنگی تردا، یەكەمین گەلەریی مۆزەخانەیە لە عیراقدا، كە لە پێناوی پەروەردەكردن و خۆشیی منداڵاندا ئامادەكرابێت.“ لە مۆزەخانەی سلێمانی گەلەرییەكی نوێ، بۆ سەردانكەری گەنج، دایك و باوكان و مامۆستاكان، بە جۆرێك تەخانكراوە، كە چالاكییەكان خۆشی ئامێزبن و تێكەڵ بە ئەزموونكردنی ڕابوردوویان بكات، گەلەرییە نوێیەكە، تەواوكەری پڕۆگرامی قوتابخانەیە. گەلەریی منداڵانی مۆزەخانەی سلێمانی بە شێوەیەك ڕێكخراوە، كە بۆ هێنانی دەورودەشتی خۆرئاوای چیاكانی زاگرۆس بۆ ناو مۆزەخانە، وەك شوێنێكی منداڵەكان، بۆ ئەزموونكردنی چەند بابەتێكی وەك: شوێنەوار و پارچە بەدەست دروست كراوە كۆنەكان چین؟ بەرهەمهێنان و بەكارهێنانیان، كنەوپشكنینی شوێنەواری، تێپەڕبوونی كات، شیكردنەوەی و گێڕانەوە لەمێژینەكان، ئەمانەش لە ڕێگەی لێدان، گێڕانەوەی چیرۆك و نواندن. شوێنێك، كە مێز و كورسی لێ دانراوە و هاوكاریی منداڵەكان دەكات، بۆ ئەنجامدانی دروستكردنی شتی كۆن، وەك: گۆزە و نووسینی بزماری، شاشەیەكیش دانراوە و یارمەتیی منداڵە گەورەكان دەدات، هەوڵی دروستكردنی ئەو شتانە بدەن، كە حەزی لێ دەكەن. گەلەرییەكی تری مۆزەخانە، لە مۆزەخانەی شارستانیی گەرمیانە لە شاری كەلار، بەناونیشانی "ئایا تۆ شوێنەوارناسی؟" بەتەواوی لایەنێكی جیاوازی لەخۆگرتووە، چاوی لەسەر شوێنەواری كردارەكی و لێكۆڵینەوەی بەردەوامە، لە پڕۆژەی ناوچەی سیرواندا، كە د.گڵاتز وەك بەڕێوەبەری هاوبەش و بابەتی سەرەكیی پڕۆژەكە، لە ساڵی ٢٠١٣ـەوە بەڕێوەی دەبات. گەلەرییەكە وا داڕێژراوە، كە بۆ هەموو تەمەنێكی سەردانكەران بگونجێت، گرنگی و دەوڵەمەندیی شوێنەوارەكانی ناوچەكە پیشان دەدات، كە تا ئێستا لێكۆڵینەوەیان لەبارەوە نەكراوە. گەلەرییەكە پیشانی دەدات، كە شوێنەوارناسان بە شێوەیەك كنە و پشكنین لەم ناوچانەدا دەكەن، ئەو زانیارییانە چۆن ساغ دەكەنەوە، كە لە كاتی ڕووپێوی، كنە و پشكنیندا كۆدەكرێنەوە، ئەوەش پیشانی سەردانكەران دەدات، كە چیرۆكی شوێنەواری باوەڕپێكراو، چۆن لە ڕێگەی دۆزراوە و كەلوپەلە شوێنەوارییەكانەوە، یەكلایی دەبێتەوە. پیشانگا سێ زمانییەكە، داوا لە سەردانكەرانی دەكات، كە هاوكاریی پاراستنی ئەو كەلەپوورە دانسقەیە بکەن، هەروەها ڕێگربن، تا زانیارییە شوێنەوارییەكان و ئەو چیرۆكە مانادارانە لەدەستنەچن، كە دەتوانن لەبارەی ژیانی ڕابوردووەوە زانیاریمان پێبدەن. پڕۆژەكە 30 سندووق بابەتی پەروەردەیی بۆ قوتابخانەكان ئامادەكردووە. سندووقەكان و ئەو پێكهاتە فرەهەستانەی لە ناویاندایە، كەلوپەلی دروستكراوی پەروەردەیین، بۆ فێركاریی ناو پۆل، تا یارمەتیی منداڵەكان بدات، كە چیرۆك و گێڕانەوەی مێژوویی دروست بكەن، گۆڕانی تەكنۆلۆجیا و كۆمەڵایەتی بە تێپەڕبوونی كات، هەروەها خووە بنەڕەتییە كۆمەڵایەتییەكان، وەك ئەوانەی لە كاتی نانخواردنی بەكۆمەڵدا دەردەكەون. هەروەها هانی منداڵان دەدات، كە لە ڕێگەی یاریكردن و گفتوگۆوە، تێكەڵی پرسیاری ناسنامەی كەلتووری و كەلەپووری بن. سندووقەكان چەند شتێكیان تێدایە، وەك: دەفری سیرامیك، ئامێری لەبەرد دروستكراو، كۆپیی گۆزەی كۆن، تابلێتی نووسینی بزماری و مۆرەكان، دانەوێڵە و ئێسكی بەخەڵوزی وەك ئەوانەی لە شوێنەوارەكاندا دەدۆزرێنەوە. هەروەها كتێبێكی وێنەداری شیكارییان تێدایە، كە بە زمانەكانی كوردی، عەرەبی و ئینگلیزی نووسراوە. زنجیرەیەك یاری و چالاكیی خۆشیان تێدایە و یارمەتیی ئەو منداڵانە دەدەن، كە ناتوانن سەردانی مۆزەخانە بكەن و گەشتێك بە ناو مێژوودا بكەن، تا بزانن ئەگەر هەزاران ساڵ بەر لە ئێستا بژیانایە، ژیان چۆن دەبوو؟ قوتابخانەكان دەتوانن ئەم سندووقانە، لە مانگی ٩ی ٢٠١٩ـەوە، لە مۆزەخانەی سلێمانی و شارستانیی گەرمیان لە كەلار وەربگرن.
خاك
created by Avesta Group and powered by Microsoft Azure