9/11/2019 09:03 PM

تریشنا، چیرۆكی ئەوین و مەرگ

مەحمود نەجمەدین

كۆماری هیندستان، ئەو وڵاتە قەڕەباڵغ و بەرینەی‌ كە دەكەوێتە باشووری ئاسیاوە، خاوەنی‌ حەشیمەتێكی‌ زۆرە، كە نزیكەی ملیارێك مرۆڤی‌ تێدا دەژی‌، چەندین ئایینی‌ تێدایە، ئایینی هیندۆسی و بودی و سیخ و جاینیە، ئەم چوار ئایینە لە هیندستاندا رەگێكی قووڵ و مێژوویەكی‌ دێرینیان هەیە، هەرچی‌ ئایینی‌ زەردەشتی و یەهوودی‌ و مەسیحی و ئیسلامیشە لە دوای‌ دروستبوونیانەوە درنگ، یان زوو بە هیندستان گەیشتوون.
هیندستان بە وڵاتی‌ دیموكراتی و فرە كەلتووریی‌ ناسراوە، خاوەنی شارستانییەتێكی گەورەیە و بیست و هەشت ویلایەت‌ و حەوت هەرێمی یەكگرتووە، سیستەمی پەرلەمانییە. گەرچی‌ هیند گرنگییەكی‌ زۆر بەكشتوكاڵ و پیشەسازی‌ دەدات، بەڵام زۆریی‌ ژمارەی‌ دانیشتوانەكەی‌ وای‌ كردووە بەشێكی‌ زۆری‌ هەژارە و هێشتا هەژاری‌ لەو وڵاتەدا رەگێكی‌ قووڵی‌ هەیە و برسێتی‌ خەڵكێكی‌ زۆری‌ تەنگەتاو كردووە، ژیان لەو وڵاتە گەورەیەدا قورسە. زۆرێك لەوانەی‌ كە لەكوردستانەوە بۆ چارەسەریی‌ نەخۆشی‌ دەچنە هیندستان چیرۆكی‌ هەژاری‌ و نەبوونی‌ و برسێتیی‌ خەڵكی‌ دەگێڕنەوە.
كاتێ‌ باس لە دیموكراتیی‌ هیندستان دەكەین، دەبێ‌ بڵێین بیروباوەڕی‌ ناتوندوتیژی‌، كە رەگێكی‌ قووڵی‌ هەیە لەو وڵاتەدا و هەوڵەكانی‌ پیاوی‌ مەزن (مەهاتما گاندی)ش ئەوەندەی‌ تر رەگی‌ ناتوندوتیژی‌ قووڵكردەوە، ئەمانە هۆكارن بۆ ئەو دیموكراسییەی‌ لە هیندستان هەیە، سەرباری‌ ئەمەش هیند وڵاتێكی‌ بێكێشە نییە، گرفتی‌ هەژاری‌ و كۆمەڵایەتی‌ و سیاسی‌ و ئایینی‌ هەیە، وڵاتێك خاوەنی‌ ئەو حەشیمەتە زۆرە بێت و ئەو هەموو ئایینەشی‌ تێدا بێت بێكێشە نابێ‌، و ئەو كێشانەش كەم تا زۆر لە بوارە جۆر بە جۆرەكانی‌ رۆشنبیرییدا رەنگی‌ داوەتەوە. لەسەردەمی‌ سەركردەی‌ مەزنی‌ هیندستان مەهاتما گاندیدا كێشەی‌ نێوان موسڵمان و هیندۆسی‌ گەیشتە ئەو ئاستەی‌ كە محەمەد عەلی‌ جەناح پاكستانی‌ لە هیندستان جوداكردەوە، گەرچی‌ گاندی‌ هەوڵی‌ زۆری دا كە پاكستان لە هیندستان جیانەبێتەوە، بەڵام بێسوودبوو، لەسەردەمی‌ ئەندێرا گاندیشدا هیندستان روو بە رووی‌ كێشەی‌ سیخەكان بووەوە، كە ئەندێرا بۆخۆشی قوربانی ئەو دۆخە بوو، سیخەكان كوشتیان. هیندستان سەرباری‌ ئەو نەهامەتییانەی‌ بەسەری‌ هاتووە لەشەڕی‌ رزگارییەوە تا دەگاتە شەڕە ناوخۆییەكان ململانێی‌ كۆمەڵایەتی‌ و برسێتی‌، سەرباری‌ هەموو ئەمانەش هیندستان بە یەكێ‌ لە وڵاتە گەورەكانی‌ دنیا دادەنرێ.    
سینەمای‌ هیندی‌ لە فشەوە بۆ تراژیدیا
ئێمە وەك كورد سینەمای‌ هیندستانمان بە باشی‌ نەناسیوە، زۆر تر ئاشنای سینەمای‌ بازاڕی‌ و ئاست نزمی‌ هیندی بووین، باشتر وایە بڵێم ئاشنایەتیی‌ ئێمە لەگەڵ فشەی هیندیدایە، ئەو سینەمایەی‌ كە لای‌ ئێمە زۆرتر بەسینەمای‌ فشە بەناوبانگە و تەنانەت بووە بە پەندێكی‌ كوردی‌، كاتێ‌ كەسێك رووداوێكی‌ خەیاڵی‌ دەگێڕێتەوە و موبالەغەی‌ تێدا دەكات، یەكسەر دەڵێن بۆ چییە فیلمی‌ هیندیە؟ یان دەڵێن فشەی‌ فیلمی‌ هیندییە! ئەمە لەوەوە سەرچاوەی‌ گرتووە ئێمە ئاشنای‌ فیلمە باشەكانی‌ هیند نەبووین، كە خاوەنی‌ سەدان فیلمی‌ باشن و براوەی‌ خەڵاتە گەورەكانی‌ جیهانی‌ سینەمان، خاوەنی‌ سەدان و چەندین فیلمی‌ وەك ملیۆنێر و پیپیلی‌ و تریشنا و...تاد.. هیند خاوەنی‌ سینەمایەكی‌ دەوڵەمەندە، بۆمبای‌ سەنتەرێكی‌ گەورەیە بۆ پیشەسازی‌ فیلم‌.
 ئێمە لێرەدا لە بارەی فیلمێكەوە دەدوێین، كە چیرۆكی ژیان و بەسەرهاتی كچێكی هیندیە، كچێكی هەژار و چارەڕەش، فیلمی‌ تریشنا یەكێكە لەو شاكارانەی‌ كە پەنجە دەخاتە سەر برینێكی‌ قووڵ، برینی‌ هەژاری‌ و مرۆڤە برسییەكانی‌ هیندستان. ئەم فیلمە (تریشنا) مایكل وینتر بۆتۆم سیناریست و دەرهێنەرێتی و بیرۆكەی‌ فیلمەكە لە رۆمانێكی‌ رۆماننووسی‌ بەریتانی‌ (تۆماس هاردی‌)یەوە وەرگیراوە. تریشنا چیرۆكی خۆشەویستیی كوڕ و كچێكە بەناوی تریشنا و جای، كچە ئەكتەری هیندی (فریدا بینتو) لە دەوری تریشنادا و كوڕە ئەكتەری بەریتانی بە ڕەگەز پاكستانی (ریز ئەحمەد) لە دەوری جای فیلمی تریشنا باس و بەسەرهاتی‌ هەژاری و ململانێی هەژار و دەوڵەمەندەكانە، چیرۆكی كچێكی هەژارە لەبەردەم تیغی كۆمەڵگە و زەبری كوڕێكی دەوڵەمەنددا، تریشنا وێنەی‌ ژنێكی‌ چەوساوەیە لەنێو گێژاوی‌ هەژاری‌ و كۆمەڵایەتیدا دەژی‌، كچێك دەیەوێت كار بكات تا هاوكاریی باوكی بكات لە بەخێو كردنی خێزانەكەیدا. نەهامەتی و بەدبەختیی تریشنا لەوێوە دەست پێدەكات، كە لە رووداوی‌ پێكدادانی ئۆتۆمبێلدا چارەنووسی باوكی دەكەوێتە سەر جێگا و توانای‌ كاركردنی‌ نامێنێ‌، تریشنا بۆ بژێوی‌ ژیان و نان پەیداكردن دەكەوێتە نێو دنیای كاركردن و پارە پەیداكردنەوە، ئەمە سەرەتای نەهامەتی تریشنایە، لە ناسینی «جای»یەوە فیلمەكە دەچێتە نێو چیرۆكی عەشقێكی مەترسیدارەوە، جای لە بەریتانیاوە گەڕاوەتەوە و سەرپەرشتیاری‌ ئوتێلێكە و تریشناش لەو ئوتێلەدا وەك خزمەتكار ئیش دەكات، لێرەوە خۆشەویستی لە نێوان جای و تریشنادا دروست دەبێ‌، خۆشەویستییەك ئەنجامێكی‌ تراژیدی‌ هەیە، تریشنا وێنەی‌ نەهامەتی و چەوسانەوەی‌ ژنی‌ هیندستانە لە سەردەمێكی‌ تازەدا، تراژیدیای‌ كچێكی‌ هەژار لە گوندێكی‌ دوورە دەستەوە بۆ شار، بۆ لای‌ خۆشەویستە مەترسیدارەكەی‌.
 سەرەتای فیلمەكە بە نیشاندانی‌ شارستانییەتی‌ بیناسازیی‌ هیندی‌ دەست پێدەكات، وێنەی ئەو ئاسەوارەكانی هیندستان  نیشان دەدات، كە شارستانییەتی هیندە، ئەو وڵاتەی‌ خاوەنی‌ شارستانییەتێكی‌ دەوڵەمەندە، لەگەڵ ئەوەشدا وڵاتی‌ فرە ئایینی‌ و فرە كەلتوورە، لەو وڵاتی‌ فرە كەلتوورییەدا سەدان چیرۆكی جەهل و هەژاری هەیە هاوشێوەی‌ چیرۆكی‌ تریشنا.
چیرۆكی‌ تریشنا حیكایەتی‌ هیندستانی تازەیە، هیندستانی برسی‌ و هەژار غەمگین، چیرۆكی‌ خۆشەویستیی‌ تریشنا و جای‌ وردە وردە گەشە دەكات و لەگەڵ گەشەكردنی‌ ئەو عەشقەدا ئاسەواری‌ چەوسانەوەی‌ تریشنا دەبینین كە چۆن روو بە رووی‌ كێشە دەبێتەوە، كچێكی‌ هەژار لەبەردەم نەشتەری‌ كوڕێكی‌ دەوڵەمەنددا، كە چۆن ئازاری‌ دەدات، جای وردە وردە خۆشەویستییەكەی‌ بۆ تریشنا گۆڕانی‌ بەسەردا دێت و مامەڵەیەكی‌ خراپی‌ لەگەڵدا دەكات، تریشنا وەك خزمەتكار لەگەڵ جای‌ دا دەژی‌، جای‌ لە سێكس كردنیشدا ئازاری‌ دەدات، ئیتر ئەم ئازاردان و سووكایەتی پێ كردنە تریشنا بێزار دەكات، لێرەدا خۆشەویستییەكە دەگۆڕێت، عەشق جوانیی‌ خۆی‌ لەدەست دەدات، تریشنای‌ هەژار لە تۆڵەی‌ ئەو ئازاردانە بەچەقۆ جای‌ دەكوژێت و دەگەڕێتەوە بۆ گوندەكەیان، پاشان بەهەمان چەقۆ خۆشی‌ دەكوژێت.
پاڵەوانی‌ ئەم فیلمە كچە ئەكتەری‌ ناوداری‌ هیندی (فریدا بینتو) لە ساڵی 1984 لە بۆمبای لە دایكبووە، كچێكی‌ جوان و قەدباریكی سنەوبەرییە، لەم فیلمەدا دەوری‌ تریشنا دەبینێ‌ پێش ئەوەی‌ وەك ئەكتەر كار بكات، نمایشكاری جلوبەرگ بووە دوای‌ ئەوەی‌ وەك ئەكتەر لە فیلمی‌ ملیۆنێر رۆڵی بینی‌ ناوبانگی دەركرد، فریدا لە بنەماڵەیەكی‌ كاسۆلیكین و رەگێكی‌ پرتوگالییە. كۆلێژی ئەدەبی بەشی‌ زمانی‌ ئینگلیزی خوێندووە.
)ریز ئەحمەد) كە لەم فیلمەدا رۆڵی‌ (جای) دەبینێ‌ ئەكتەر و گۆرانیبێژی‌ راپە لەساڵی 1982 لە بریتانیا لەدایكبووە، ریز لە رەچەڵەكدا پاكستانییە و لەخێزانێكی موسڵمانە، لە لەندەن دەژی‌ و لە لەندەنیش درامای‌ خوێندووە.




زۆرترین خوێندراوە



created by Avesta Group and powered by Microsoft Azure

Copyright © 2015 khaktv all rights reserved