سلێمانی.. بڕێكی زۆر چپس له‌ناو‌برا

لیژنه‌ هاوبه‌شه‌كانی قائیمقامیه‌تی سلێمانی ده‌ست به‌سه‌ر بڕێكی زۆر چپسی ئێرانیدا ده‌گرن و پسپۆڕێكی نه‌خۆشییه‌كانی منداڵ زیانه‌كانی چپس له‌سه‌ر ته‌ندروستی منداڵ ئاشكرا ده‌كات.

به‌هار ره‌مه‌زان سه‌رۆكی لیژنه‌ی كۆگاكانی سه‌ر به ‌لیژنه‌ هاوبه‌شه‌كانی قائیمقامیه‌تی سلێمانی رایگه‌یاند: به‌هۆی هه‌بوونی به‌رواری ئێرانی، لیژنه‌كه‌ ده‌ستی به‌سه‌ر (60) كارتۆن چپسدا گرتووه‌و به ‌بڕیاری قائیمقامی سلێمانی له‌ناوده‌برێت و خاوه‌نه‌كه‌شی روبه‌ڕووی رێكاری یاسایی ده‌كرێته‌وه‌.

وتیشی: به‌پێی تایبه‌تمه‌ندی وه‌زاره‌تی بازرگانی عێراق، پێویسته‌ ئه‌و كاڵاو شمه‌ك و خوارده‌مه‌نیانه‌ی له ‌بازاڕه‌كان به ‌هاووڵاتیان ده‌فرۆشرێت به‌پێی ستانداردی جیهانی به‌رواری به‌رهه‌مهێنان و به‌سه‌رچوونی به‌سه‌ره‌وه‌ بێت، به‌پێچه‌وانه‌وه‌ له‌لایه‌ن لیژنه‌ هاوبه‌شه‌كانه‌وه‌ رێگری له ‌فرۆشتنی ده‌كرێت.

هاوكات پزیشكی پسپۆڕی نه‌خۆشیه‌كانی منداڵان، زیانه‌كانی خواردنی چپس ئاشكرا ده‌كات و ده‌ڵێت: كه‌مترین مادده‌ی سوودبه‌خشی بۆ منداڵ تێدایه‌ به‌ڵام هۆكارێكی مه‌ترسیداره‌ بۆ توشبوون به‌ نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌.

له‌ڕێی تۆڕه‌ كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كانه‌وه‌ د.پشده‌ر عه‌بدوڵا پزیشكی پسپۆڕی نه‌خۆشیه‌كانی منداڵان زیانه‌كانی خواردنی چپس ئاشكرا ده‌كات و به‌ ده‌ خاڵ زیانه‌كانی بۆ دایكان و باوكان روونده‌كاته‌وه‌ هانیان ده‌دات رێگری بكه‌ن له ‌خواردنی چپسی په‌تاته‌.

1- قه‌ڵه‌وی و كێش زیادی، بڕێكی زۆر چه‌وری و وزه‌ی تێدایه‌ كه‌ مه‌ترسی توشبوون به‌ نه‌خۆشیه‌كانی شه‌كره‌و دڵ زیاد ده‌كات.

2- بڕێكی زۆر خوێی سۆدیۆمی تێدایه‌ كه‌ مه‌ترسی توشبوون به‌ به‌رزبوونه‌وه‌ی فشاری خوێن زیاد ده‌كات به‌مه‌ش ئه‌گه‌ری له‌كاركه‌وتنی گورچیله‌و جه‌ڵته‌ی مێشك زیاد ئه‌كات.

3- بڕێكی زۆر له‌ چه‌وری جۆری خراپه‌كه‌ی تێدایه‌ كه‌ توشبوون به‌ نه‌خۆشیه‌كانی دڵ زیاد ئه‌كات.

4- هۆكارێكه‌ بۆ كلۆربوونی ددانه‌كان.

5- بڕێكی زۆر چه‌وری زه‌یتی خراپی تێدایه‌و پێكهاته‌ی جپس كه‌مترین مادده‌ی سوودبه‌خشی بۆ گه‌شه‌ی منداڵه‌كه‌ تێدایه‌.

6- هۆكارێكه‌ بۆ ئه‌وه‌ی منداڵه‌كه‌ هه‌میشه‌ هه‌ست به‌ برسیه‌تی بكات و داوای جپسی تر بكات چونكه‌ بڕێكی زۆر كاربۆهیدرات و نیشاسته‌ی تێدایه‌ كه‌ ئه‌بێته‌ هۆی ناڕێكی له‌ ئاستی شه‌كری گلوكۆزو هۆڕمۆنی ئه‌نسۆلین.

7- چالاكی مێشكی منداڵه‌كه‌ زیاد ئه‌كات بۆیه‌ ئه‌بێته‌ هۆی جوڵه‌یه‌كی زۆری ازعاجكه‌ر له‌ سروشتی منداڵه‌كه‌.

8- له‌ ئه‌نجامی پڕۆسه‌ی دروستكردنی جپسی په‌تاته‌كه‌ مادده‌یه‌ك دروستئه‌بێت كه‌ پێیئه‌وترێت (acrylamide) كه‌ هۆكارێكی مه‌ترسیداره‌ بۆ توشبوون به‌ نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌.

9- خواردنی جپسی په‌تاته‌ی زۆر هۆكارێكه‌ بۆ توشبوون به‌ وشكبوونه‌وه‌ی منداڵ.

10- بۆ ژنی سكپڕ مه‌ترسی له‌سه‌ر ژیانی كۆرپه‌كه‌ دروستئه‌كات و له‌وانه‌یه‌ ببێته‌ هۆی مردنی كۆرپه‌كه‌ی.

خاك - راگه‌یاندنی قائیمقامیه‌تی سلێمانی

‌