ئاشنابوون بە سینەما

كاریگەریی چەندین فاكتەری فرە رەهەند
جە میل عە لی
سەرەتا :

دەستپێكی ئەم مانگە لەشاری سلێمانیی پایتەختی رۆشنبیریی هەرێمی كوردستان یەكەمین فێستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلم سازكرا كە دەنگدانەوەیەكی باشی هەبوو لە سەرئاستی بەشداربووانی ناوەوە ودەرەوەی هەرێمی كوردستان.چەند هەفتەیەك بەر لەوفێستیڤاڵەش،شاری دهۆك بووە شانۆی زیوینی فێستیڤاڵێكی سینەمایی.
 ئەو دوو فێستیڤاڵە وهەوڵ وهەنگاوەكانی ساڵانی رابردوو لەناوخۆو دەرەوە بۆبرەودان بەفیلمسازیی وسینەمای كوردستانیی بەڵگەن لەسەربوونی پاشخانێك لەرۆشنبیریی وزانستی سینەما ئەگەر زۆرتۆكمە وپێشكەوتووش نەبووبیت بەراورد بەوڵاتانی ناوچەكە وجیهان بۆنموونە ئێرانی كۆن ونوێی دراوسێ (خاوەن مێژوویەكی درێژی سینەما).هاوكات ئاماژەیەكیشە بۆبوونی حەزوخولیا وئارەزووی بەهێز لەنێو شەیدایانی هونەری حەوتەمدا بۆ پەرەپێدانی ئەو بوارە زیندوو وگرنگەی ژیانی مرۆڤایەتیی لەكوردستان بۆگەیشتن بەخەونی بەدیهاتنی پیشەسازیی سینەمایەكی ئەوتۆ كەبتوانێت رۆڵی خۆی لەبوارەكانی ئابووریی وبازرگانیی وخۆشیی بەخشین وخەمڕەوێنیی وپێشخستنی كلتوریی ورووناكبیریی وكۆمەڵایەتیی كۆمەڵی كوردەوارییدا ببینێت هاوشێوەی ئەوەی لەوڵاتانی تری دونیادا بینراوە.
ئەم بابەتە چەند یادەوەریی وسەرنجێكە لەمەڕ ئەوسەرچاوانەی دەشێت كەم تازۆر رۆڵیان هەبووبێت لەبڵاوبوونەوەی چێژبینیی وپەرەپێدانی حەزوخولیا ورۆشنبیریی سینەمایی لەنێو كۆمەڵی كوردیی وعێراقییدا بەوپێیەی خاوەن جوگرافیایەكی هاوبەش وهەل ومەرجێكی سیاسیی وئابووریی وكۆمەڵایەتیی لێك نزیك ولەیەكچوون.
-    فاكتەرەكانی ئاشنابوون بە سینەما:
ئەو رووداوە هونەرییانەی لەپێشەوە باسكران دەرفەتێكن بۆبەستنەوەی ئێستا بەرابردووەوە بۆزانینی ئەو راستییەی بەسەرنجدان لەمێژووی نزیكی عێراق وهەرێمی كوردستان دەكرێت بوترێت فاكتەرگەلێكی گرنگ وكاریگەر هەبوون/هەن كە بەئاست وگوڕ وهێزی جیاواز رۆڵیان هەبووە/هەیە لە دەیەكانی رابردوودا،پێش هاتنی سەتەلایەت وسەردەمی دیجیتاڵ وشۆڕشی تەكنەلۆژیی ئینتەرنێت وبەهێزتربوونی شەپۆلەكانی جیهانگیریی،لەئاشناكردنی جەماوەری ئاسایی لەلایەك وهەواداران وشەیداوخوێندكار ومامۆستاونووسەران وئەكتەران وپسپۆڕانی بوارەكانی هونەر بەگشتیی وسینەما وشانۆ بەتایبەتیی لەلایەكی تر بەچەندین شاكاری سینەمایی لەژانرە جیاوازەكانی فیلمسازیی (سیاسیی ،جەنگ، خۆشەویستیی،منداڵان،سەماوموزیك وگۆرانیی،ژیاننامە،وەرزشە جیاوازەكان،بەرەنگاریی،ترس وبیم،سیخوڕیی، ئەندێشەی زانستیی،مێژوو،كۆمیدیا و هتد) كەتیایاندا كاری دەرهێنەرانی داهێنەری نەوەی كۆن ونوێ هەبوون وەك ستانلی كیوبریك،ئەلفرێد هیچكۆك،تیم بێرتن،ستیڤن سپیلبێرگ وچەندین ناوی تری درەوشاوەی دەرهێنانی سینەمایی.
لەوفیلمانەدا بەجیاوازیی ساڵەكانی بەرهەمهێنانەوە دەیان ئەكتەری ناسراو لەژنان وپیاوان رۆڵیان بینیوە هەر لە فیلمە كلاسیكییە بەناوبانگەكانی كۆتایی سییەكانی سەدەی رابردووەوە وەك براوەی هەردوو خەڵاتی باشترین فیلم و باشترین دەرهێنەر (لەگەڵ با دا رۆیشت – Gone with the Wind) كەبەرهەمی ساڵی 1939یە تا زۆربای یۆنانیی (1964) وەرگیراو لەرۆمانە بەناوبانگەكەی نووسەری گەورەی ئەدەبی یۆنانیی نیكۆس كازانتزاكیس (1883-1957)لەنواندنی ئەكتەری گەورەی ئەمریكیی لەدایك بووی مەكسیك ئەنتۆنی كوین (1915-2001) تا دەگات بە تازەترین فیلمە بەرهەمهاتووەكانی ساڵ،كە ئەگەر درەنگ یان هەرنەشگەیشتنایەتە هۆڵ وسكرینەكانی سینەما بۆنموونە (رەین مان-1988)براوەی پێنج خەڵاتی ئۆسكار(باشترین فیلم،ئەكتەر،دەرهێنەر،نووسین بۆ سینەما) لەنواندنی دەستن هۆفمان وتۆم كروز ودەرهێنانی باری لیڤنستن،ئەوا لەتەلەفزیۆنی ناوخۆی عێراق وپاشان كوردەواریی وكەناڵە فەزاییەكانی سەرتاسەری جیهان یابەڤیدیۆ وئامێرەكانی تری باسكران چانسی تەماشاكردنیان هەبووە وهەیە.ئەمەش وایكردووە شەیدایانی هونەری حەوتەم كەم تازۆر ئاشنایی وزانیاریی وپەسەندكاریی وسەرسامیی پەیدابكەن بەئەكتەران ودەرهێنەران وشاكارەكانیان وبەپۆستەرەكانی ئەوفیلم وئەكتەرو دەرهێەرانە نەك هەر بەتەنیا ژوورەكانی حەوانەوە وپێشوازیی نێوماڵەكانیان بەڵكو ئۆفیسەكانی كاركردن وكافێ‌ وچێشتخانەوئوتێل ومۆتێل وشوێنە گشتییەكانی تریش دەڕازێننەوە.
    هۆڵەكانی سینەما
دەشێت یەكێك لەو بوارانەی زانیارییەكی كەم لەبارەیانەوە هەیە رۆڵ وكاریگەریی هۆڵەكانی سینەما ومێژووی دروست بوون وكرانەوەیان لەعێراق ویاساورێساكانی نماییشكردنی فیلم وگرنگترین ئەوفیلمانە بێت كە لەم وڵاتەدا بواری نماییشكردنیان هەبووە بەتایبەت تاناوەڕاستی ساڵانی هەشتای سەدەی رابردوو.
لەگەڵ ئەوەشدا دەكرێت ئاماژە بدرێت بەوەی سەروەختێك لەشاری سلێمانییدا ولە هەرسێ سینەماكەی (دڵشاد لەسەر جادەی كاوە،سیروان و رەشید خوار سەرای سلێمانیی)دا رۆژانە لەچەند كاتێكی جیاوازدا نماییشی فیلم هەبووە.ئەوەش زانراوە كەلەقۆناغێكدا چوون بۆسینەما لەنێو هەندێك لەخێزانەكاندا دیاردەیەكی خێزانیی بووە بەواتای ئەندامانی خێزان لەدایك وباوك وكوڕان وكچان پێكەوە یالەگەڵ هاورێ وهاوپیشەكانیان چوون بۆ سینەما بێ سڵەمینەوە لە دیاردە ناپەسەند وناشارستانییەكانی هەراسانكردن وتوانج و پلار وتیر وتانە بەڵام ئەو دیاردەیە زۆر بەخراپیی بەرەو نەمان وفەوتان چوو تاوای لێهات گەنج وهەرزەكار ومێردمنداڵان بەخوێندكار وئیشكەرەوە ببنە زۆرینە لەنێو ئەوكەسانەدا كەسەردانی سینەماكانیان دەكرد پاش بەدناوبوون ومەترسیداربوونی سینەما بەهۆی  پەرەسەندنی چەندین رەفتاری دزێوی تف هەڵدان وشەڕوشۆڕ وكورسیی شكاندن بەتایبەت لەرۆژانی پشووەكانی جەژن وبۆنە رەسمییەكاندا بۆ بینینی فیلمەكان.
لەم نێوەندەدا ئەوەی بینینی فیلم وسینەما بووبێتە رەوگەی بایەخ وپەرۆشیی، بێگوێدانە ئەو نالەبارییانە هەرچووە بۆ سینەما ودەشێت بەختەوەر بووبێ بەبینینی هەندێك لەفیلمە بەناوبانگەكان وەك (شێری بیابان) ناسراو بەعومەر موختاری مستەفا عەققاد (1981) كەچەند ساڵێك دواتر لەسینەما دڵشاد نماییشكرا یاخود زنجیرە فیلمەكانی كەسایەتیی (جەیمس بۆند) كەچەندین ئەكتەری كۆن و نوێ رۆڵیان تێدابینیوە ،یابەرهەمی ئەفرێندراو وپڕ لەنوێگەریی ئەندێشەی زانستیی  تێرمینەیتەر (1984) كەبەعەرەبیی ناونیشانی ئەلفانیی بۆدانرابوو  لەدەرهێنانی جەیمس كامیرۆن (دەرهێنەرەكەی تایتانیك)ونواندنی ئارنۆڵد شوارزینگەر (چەندین فیلمی تریشی نماییشكراون) ولیندا هامیلتن. هەروەها رۆبۆكەپ (1987) كەكاری دەرهێنەر پۆڵ ڤێرهۆڤنە وهەردوو فیلمەكە لە 1989دا لەسینەما سیروان پیشاندران لەپاڵ چەندین فیلمی تردا كەلە یادەوەریی بینەراندا ماونەتەوە لەوانە فیلمەكانی ژانری هونەرەكانی شەڕكردن –مارشال ئارتس- وەك كۆنگ فوو كە بروس لیی (1940-1973) ئەكتەری بەناوبانگ ولێهاتووی جوانەمەرگی چینیی نەژادی لەدایك بووی ئەمریكا سەرقافڵەی بوو بەهۆی فیلمە بەناوبانگەكانی مەچەكەكانی توڕەیی–قەبزات ئەلغەزەب 1971،گەڕانەوەی ئەژدیها–عەودەت ئەلتنین 1972،دخول ئەلتنین 1973 كەتەنیا چەند مانگێك پاش نەخۆشییە كتوپڕ ومردنە لەناكاوەكەی بڵاوكراوەتەوە ودوایین فیلمیش گەمەی مەرگ- لوعبەت ئەلمەوت كەپێش نەخۆشكەوتنی بەشداریی تێداكردبوو و تا ساڵی 1978 بڵاونەكرایەوە.
ئەم ژانرە كەلەدوای لییەوە ئەكتەرانی وەك جاكی چانی چینیی (پێش تەلەفزیۆن لەسینەماكان و كاسێتەكانی ڤیدیۆوە ناسرا) و چەك نۆرسی ئەمریكیی تیایدا درەوشانەوە وئەكتەرانی تری مارشال ئارتس وەك جین كلود ڤاندامیش خۆیان تێدا بینییەوە بووە یەكێك لەبەربڵاوترین ئەوبابەتانەی لەسینەماكانەوە نماییش دەكران ودەشێت یەكێك لە هۆكارەكانی ئەوە بێت كەئەم فیلمانە پەیوەندییان بەسیاسەت وشۆڕشگێڕیی وبەرەنگاربوونەوەی ستەمكارییەوە نەبووە وهیچ پێشێلكاریی بۆیاساورێساكان ومەترسیی بۆ سەر دەسەڵات نەبووە.
 هەرلەم سۆنگەیەوە دەكرێت تێبگەین لەوسەدان فیلمە هندییەی بەدرێژایی ساڵ نەك هەر لەسینەماكانەوە بەڵكو لەتەلەفزیۆنیشەوە پیشاندەدران وشەیدایانی گۆرانیی وموزیك وسەمای هندیی وچیرۆكە پڕ لەهەست وسۆزەكانی پەیوەست بەپەیوەندییە مرۆییەكان نەك جارێك بەڵكو چەندین جار تەماشایان دەكردەوە ورەنگە فیلمی شوعلەی دارمەندرا وئەمیتاب باجان وگۆرانییە بەناوبانگەكەی (ئێ دۆستیی) یەكێك بێت لەهەرە بەناوبانگترینیان.
فیلمەكانی گۆرانیی بێژی توركیی ئیبراهیم تاتلیساسیش جگە لەوەی لەنێوهەندێك لەماڵەكاندا بەكاسێتی ڤیدیۆ بەردەستبوون،لەسینەماكانیشدا بینەرێكی زۆریان هەبوو بەتایبەت كەفیلمەكانی تاتلیسەس چیرۆكی هەژاریی ونەداریی وخۆشەویستیی وقوربانییدانییان تێدابوو.لەوەش زیاتر پڕبوون لەگۆرانیی وهەندێك جاركاسێتی گۆرانییەكان پێش فیلمەكان دەهاتنە بازاڕەكانی كوردستان وزۆرجاریش ناوی فیلمەكان بەناوی یەكێك لەگۆرانییەكانەوە بوون.
هەرپەیوەست بەم بابەتە دەتوانین باس لەفیلمەكانی ژانری بنەڕەتیی خۆرئاوایی-وێستەرن و ژانری فەرعیی سپاگێتیی وێستەرن(ئیتاڵییەكان)بكەین كەلەكوردەوارییدا بەفیلمی عەصابە یاخود كاوبۆی ناسراوبوون وزۆرجار لەسینەماكاندا نماییش دەكران بەتایبەت فیلمەكانی ئەكتەری ئیتاڵیی جۆلیانۆ جیما (2/9/1938 -1/10/2013).
لەدەرەنجامی كۆتاییدا بوونی سینەما لەشارەكانی عێراقدا ئەوەندەی هەلێك بووە بۆخەمڕەوێنیی وپەیداكردنی زۆرترین داهات لەلایەن خاوەن سینەماكانەوە هێندە بوارێك نەبووە بۆئاشناكردنی فیلم دۆستان بەتازەترین شاكارەكانی سەردەم بەهۆی چەندین فاكتەری سیاسیی،ئابووریی،هونەریی كاریگەرەوە كەرێگربوون لەوەی جەماوەری بینەر بە فیلمە تازەكانی رۆژ ئاشناببن وتەنیا دەرفەتی بەردەست ئەو فیلمانەبووە كە نماییشكراون.
هاوكات قۆناغی گەشەی كۆمەڵایەتیی وجیاوازیی كلتوریی نێوان كۆمەڵگەی عێراقیی بەراورد بەهەندێك لە وڵاتانی ناوچەكەوجیهان هاندەر نەبووە بۆئەوەی رۆیشتن بۆسینەما لەسەرئاستی هەردوو رەگەزی نێرومێ لەقۆناغی جیاوازی تەمەندا ببێتە كلتور بەوشێوەیەی لەوڵاتانی تردا دەبینرێت بەجۆرێك سینەما بووەتە جێژوانی یاران وهاوڕێیان یا پشووی خێزان و تاكەكان.
    ئەكادیمیا ومیدیای بینراو:
لەنێوئەو فاكتەرانەدا دەكرێت ئاماژە بكرێت بۆبوونی پەیمانەگە وكۆلێجەكانی هونەرە جوانەكان لەهەندێك لەشار وزانكۆكان (ئەم بوارە پێویست بە هەڵسەنگاندنی شارەزایان دەكات) وپەخشی كەناڵەكانی تەلەفزیۆنی عێراق لەسەردەمی حوكمی تۆتالیتاریی ودیكتاتۆریی رژێمی لە ناوچووی بەعسدا تاساڵی 1991، دامەزرانی كەناڵەكانی پەخشی زەمینی ناوخۆیی لەپاش راپەرینی ئازاری ساڵی 1991 (تەلەفزیۆنی گەلی كوردستان/ئەیلول 1991) وكەناڵەكانی تری حزبە سیاسییەكانی كوردستان وتەلەفزیۆنی خاك (1/3/1997) بەدوایاندا.لە پاڵ ئامێرە كارەباییەكانی وەك ڤیدیۆ (بەتایبەت كە لە بازاڕەكاندا دوكانی بەكرێدانی كاسێتی فیلمە سینەماییەكان فیلمی تازە ونەبینراویان هەبوو) ودواتر بەتێپەڕبوونی رۆژومانگ وساڵ سی دی پلەیەر ودی ڤی دی وكۆمپیوتەرولاپتۆبە تایبەتییەكان پەیدابوون كە هاوكات بوو لەگەڵ باش بوونی باری دارایی وپتركرانەوەی تاك وخێزان وكۆمەڵگە ومیدیا بەرووی وڵاتانی دەرودراوسێدا كەدەرفەتی زیاتریان رەخساندووە بۆبینینی فیلمی سینەمایی ناوخۆیی وناوچەیی وجیهانیی.
     تەلەفزیۆن (سینەمایەكی بچوككراوە):
تەلەفزیۆنەكان لەهەرێمی كوردستان بەناوخۆ وئاسمانییەكانیەوە كەیەكەمیان وەك ئاماژەی پێكرا لەدوای راپەڕینەوە (1991) و دووەمیشیان لە ساڵی 1999 بەدواوە پەیدابوون ، بەردەوام لەگۆڕانكارییدان لە رووی ژمارە وئاستی هونەریی پەخشكردنەوە.
لەئێستادا ئەو كەناڵانە بەتایبەت ناوخۆییەكان زۆر لەجاران باشتر رۆڵی خۆیان لە نماییشكردنی فیلمە سینەماییەكاندا دەبینن بەخزمەتگوزاریی وەرگێڕانی ژێرنووسكراوەوە،ئەو میتۆدەی كاریگەریی گەورەی هەیە لەسەر پەرەپێدانی تێگەیشتنی فیلمەكان لەلایەك وئەگەری فێربوونی زمانی ئینگلیزییش لەلایەكی تر.هاوكات پەرەسەندنی شێوازەكانی وەگرتنی ئەو كەناڵە ناوخۆییانە بەسیستمی ئێچ دی ونەمانی قورسیی وگرانییەكانی رابردوو كەكەناڵەكانی لەسنوری شارەكاندا قەتیس كردبوو ،دەرفەتی داوە بەبینینی چەندین فیلم لە چەندین كاتی جیاوازدا ئەوەش بەهۆی نەبوونی سانسۆر ویاساورێساكانی قەدەغەكردنی مافی پەخش ولەبەرگرتنەوە (كۆپی رایت)ەوە وكەمبوونەوەی تێچوونەكانی كڕینی فیلمە ژێرنووسكراوەكان و ئەوانەش كە بێ ژێرنووسن.
لێرەدا پێویستە گەڕانەوەیەك بكەین بۆ رابردوو بۆ زانینی ئەو هەل ومەرجەی لەمیدیای بینراوی عێراق تا ساڵی 1991 باڵادەست بوو بەپێی قۆناغ وگۆڕانكارییە سیاسییەكان لە مێژووی نزیكی ئەم وڵاتەدا.
    سەربوردێكی مێژوویی :
بەپێی سەرچاوە مێژووییەكان،رۆژی 2/5/ 1956تەلەفزیۆنی عێراق كرایەوە وبووە یەكەم تەلەفزیۆن كەلەسەر ئاستی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست دامەزرابێت.دامەزراندنی ئەو تەلەفزیۆنە بەفەرمانی فەیسەڵی دووەم (1935-1958) بوو كەلە تەمەنی 4ساڵیدا وپاش مردنی غازی باوكی وپادشای عێراق لەرووداوێكی ئۆتۆمبێلدا،ساڵی 1939 تەختی پادشایەتیی پێ سپێردرا بەڵام بەهۆی منداڵییەكەیەوە كاروباری وڵات بۆماوەیەكی زۆر (14ساڵ) بەویصایە لەسەرعەرش بەرێوەدەچوو.پاش تەواوكردنی تەمەنی قانونیی ولە 18یەمین ساڵڕۆژی لەدایك بوونیداكەرێكەوتی 2/5/1953بوو فەیسەڵی دووەم لەهەڕەتی لاوێتییدا بووە پادشای عێراق تائەو رۆژەی لەكودەتاكەی عەبدولكەریم قاسمدا (14/7/1958) كوژرا.
سەرچاوە مێژووییەكان ئاماژە بۆ ئەوەدەكەن چیرۆكی دامەزراندنی تەلەفزیۆنی عێراق لە 21 هەمین ساڵرۆژی لەدایك بوونی ئەو مەلیكە گەنجەدا دەگەڕێتەوە بۆ پێشانگەی نێودەوڵەتیی بەغداد لەنزیك بارەگای رادیۆی عێراق لەناوچەی كەرادە مەریەم كەتیایدا كۆمپانیایەكی بازرگانیی بەریتانیی بەناوی (بای)سیستمێكی پەخشی تەلەفزیۆنی رەش وسپیی وستۆدیۆیەكی تەلەفزیۆنیی نماییش كردبوو ئەوەش بووەهۆی راكێشانی سەرنجی پادشای لاوكەلەبەغداد لەدایك بووەولەهارۆسكوڵ لەئینگلتەرە خۆێندوویەتی.دوای ئەوسەرسامییە مەلیك فەیسەڵ كەهەرخۆیشی پێشانگەكەی كردبوەوە،داوای كڕینی سیستم وستۆدیۆ تەلەفزیۆنییەكە دەكات كەلەبارەگای رادیۆ جێگیردەكرێت. ئەوەبوو لەسەعات 5ی ئێوارەی ئەورۆژە میژووییەی میدیای بینراوی عێراقدا،پەخشی بەرنامەكانی تەلەفزیۆن دەستی پێكردوبڕگەی سەرەكیی یەكەم ئێوارەوتەیەكی پادشابوو بەبۆنەی 21 هەمین ساڵرۆژی لەدایك بوونیەوە.بەگوێرەی وێنەیەكی مێژوویی ئەو رۆژە، پادشای عێراق چەندساتێكی كەم پێش كرانەوەی تەلەفزیۆنەكە لەنێو ئامادەبوونی ژمارەیەكی زۆر لەكاربەدەستان ویاوەرانی بەستۆدیۆكەدا دەگەڕێت.
گومانی تێدانییە تەلەفزیۆن لەنێو خێزانە عێراقییەكاندا پێشوازییەكی گەورەی لێكرا وبەهۆی پەیوەندیی كۆمەڵایەتیی ودراوسێیەتیی وتێكەڵ بوونێكی زۆرەوە ئەوخێزانانەش كەخاوەنی تەلەفزیۆن نەبوون سەردانی ماڵی كەس ودراوسێكان یا چایخانەكانیان كردووە بۆبینینی هەندێك لەبڕگە وبابەتەكان تەنانەت لەسەرەتاوە بەرنامەكان لەرۆژنامەدا بڵاودەكرایەوە.
    رۆڵی هەمەلایەن:
هەرچەندە تەلەفزیۆنی عێراق بەهۆی سروشتی رژێمە یەك لەدوای یەكەكانەوە بەردەوام تەلەفزیۆنێكی رەسمیی كۆنترۆڵكراو بووە بەڵام ئەوتەلەفزیۆنە،كەلەسەردەمی رژێمی لەناوچوی بەعسدا پێشكەوتنی بەرچاوی بەخۆوە بینی وكەناڵی دووەمیشی بۆكرایەوە (لەسلێمانیی وەرنەدەگیرا)،لەرووی بڕگە وبەرنامەكانییەوە جەماوەرێتییەكی گەورەی هەبوو چونكە بەرنامەكان بەشێوەیەكی سەرەكیی سیاسیی نەبوون و وەڵامی زۆربەی چین وتۆیژەكانیی لە نێوبینەراندا دەدایەوە چونكە تەلەفزیۆنێكی "شمولیی" بووواتە هەموو كایەكانی كۆمەڵگەی دەگرتەوە.هاوكات پێشكەشكارەكانی ئەو بەرنامانە كەسانی لێهاتووی پڕ ئەزموون بوون وچەندین ساڵیان لەگەڵ بەرێكردبوو بۆ نموونە بەرنامەكانی عدسە الفن- خیریە حەبیب ، العلم للجمیع –كامل الدباغ و هتد.
لەم بوارەدا تەلەفزیۆنی عێراق،پاشانیش كەناڵی(كوردییەكەی كەركوك) رۆڵی گەورەیان بینیوە لەهێشتنەوەی كەلەپوری نەتەوە وزمانەجیاوازەكان وپێشخستنی بوارەكانی هونەر بەگشتیی وزیاتركردنی رۆشنبیریی سینەما بەتایبەتیی بەجۆرێك دەكرێت بوترێت هێشتا لەنێو میدیای كوردیی بینراودا هەنگاوی مەزنی لەوچەشنەی تەلەفزیۆنی عێراق نەنراوە لەشێوەی چاوپێكەوتن لەگەڵ ناوەهەرە دیارەكانی نووسین ونواندنی جیهانیی كەلەساتەوەختی هاتنیاندا بۆعێراق لەلوتكەی ناوبانگ وپلەوپایەی نیشتمانیی ونێودەوڵەتییدا بوون وەك ئەلبێرتۆ مۆرافیای نووسەری بەناوبانگی جیهان وئەنتۆنیی كوین ئەكتەری گەورەی جیهانیی وخاوەن فیلمە لەیادنەكراوەكانی زۆربا و ڤیڤا زاباتا و ریسالە وعومەر موختار یاخود ئوسامە ئەنوەر عوكاشە سیناریستی بەناوبانگی میسر كەساڵانە دراماكانی تەلەفزیۆنەكانی عێراق وناوچەكەیان داگیردەكردو(فریال حسەین) پێشكەشكاری ناوداری تەلەفزیۆنی عێراق ودواتر رادیۆی عێراقی ئازاد لە ئەوروپا چاوپێكەوتنی لەگەڵ كردوون.
    دوابابەتی شەو:
یەكێك لەنەریتەگرنگ وكاریگەرەكانی تەلەفزیۆنی عێراق،كەتەلەفزیۆنەكانی كوردستان لەپاش راپەڕینەوە تائێستاش پەیڕەوی دەكەن،بریتیی بوو لەدانانی فیلمە سینەماییە بیانیی وعەرەبییەكان وەك دوایین بڕگەی بەرنامەكان لەزۆربەی رۆژەكانی هەفتەدا.
ئەگەرچی نەتوانرا بەدیارییكراوی زانیاریی لەبارەی مێژووی پەخش بوونی فیلم لەتەلەفزیۆنی عێراقدا پەیدابكرێت،بەڵام ئەوانەی ساڵانێكی زۆری تەمەنیان لەژێرتارمایی دەسەڵاتی تۆتالیتاریی بەعسدا بەتایبەت لەسەرەتای ساڵانی حەفتای سەدەی رابردووەوە بەرێكردبێت ئاشنان بەو راستییەی تەلەفزیۆن سەرچاوەیەكی گرنگ بوو بۆچێژوەرگرتن لەبینینی هەزاران فیلمی بیانیی وعەرەبیی كەدەشێت هەرگیز لەسینەماكانی عێراقدا نماییش نەكرابن .
لەبەر ئەوەی باری ئابووریی وكۆمەڵایەتیی ئەو دەمەی خێزانەكان بەگشتیی دەرفەتی ئەوەی نەدەدا كەتاكەكان ژووی تایبەت بەخۆیان هەبێت ولەزۆرینەی ماڵەكانیشدا تەنیا یەك تەلەفزیۆن (رەش و سپیی) یا (رەنگاورەنگ- ملەوەن) هەبوو،ئەمە وای دەخواست هەندێك جاربەهۆی درەنگكەوتنی كاتی نماییشی فیلمەكانەوە زۆر چێژلە موزیك وكاریگەرییەكانی تری فیلمەكان نەبینرێت وپشت ببەسترێت بەوەرگێڕانی عەرەبیی ژێرنووسكراو بۆتێگەیشتن لەئاخاوتن ورەوتی رووداوەكان.هەروەك رێدەكەوت كەبینینی چەند فیلمێك لەدەستبچێت بەهۆی میوانداریی یاخود پرسە ورووداوە ناخۆشەكانەوە كە دەبوونە هۆی ئیش پێنەكردنی تەلەفزیۆن و بابەتەكانی تری خۆشیی بەخشیی بۆ ماوەیەكی زۆر. بەڵام لە ئێستادا ئەم دۆخە تەواو گۆڕدراوە وزۆربەی ماڵەكان زیاتر لە تەلەفزیۆنێكی بە ئامێری وەرگرتنی كەناڵەكانی سەتەلایەت و ناوخۆكانەوە تێدایە كە دەرفەتی باشتر تەماشاكردن و چێژوەرگرتنی لە فیلمەكان رەخساندووە.
ئاشكرایە كۆنترۆڵی توندوتۆڵی رژێمی عێراق بەسەركایەكانی ژیانەوە بەگشتیی ومیدیا بەتایبەتیی وسنوورداركردنی ئازادیی لەوڵاتدا،بواری نەدابوو بەنماییشكردنی هەموو فیلمێك لەبەرئەوە ئەوفیلمانەی پەخشدەكران لەوچەشنە فیلمانە بوون كە لەپرۆسەی سەختگیری سانسۆری وەزارەتی راگەیاندنی بەعسەوە هاتبونە دەرەوە بۆپەخشكردن. ئەوەی نەنگییە بۆ ئەو سەردەمە،داخراوییەكی توند هەروەها دواكەوتنی بەرچاوی میدیای بینراوی عێراق وسینەماكان بوو بەڕووی تازەترین فیلمە سینەماییەكان وئەكتەرانی رۆژدا،لەچەند رێكەوتێكی كەمدا نەبێت بۆ نموونە (باتمان -1989) لە دەرهێنانی تیم بێرتن ونواندنی مایكڵ كیتن (بروس وەین-باتمان) وجاك نیكڵسن (جۆكەر) وكیم بەیسسنگەر (ڤیكی ڤەیل)،چونكە ئاراستەی زاڵ لە تەلەفزیۆنی عێراقدا بۆ فیلم وئەكتەرانی نەوەی كۆن (نیوەی یەكەم وساڵانی شەست وحەفتاكانی سەدەی رابردوو) بوو.
سەرباری ئەوە،زۆرینەی ئەوفیلمانەی نماییش دەكران فیلمی بەناوبانگ وسەركەوتووبوون كە هەندێكیان لە ساڵی بڵاوبوونەوەدا،یاخود چەند ساڵێك پاش بڵاوبونەوەیان نماییش دەكران بەڵام زۆرێكیان مێژووی بڵاوبوونەوەیان زۆرلەپێشتر بووەو زیاتر لە جارێك لەتەلەفزیۆنی عێراقدا پەخشكراون لەوانە بێن هور (1959) شاكاری ویلیەم ویلەرونواندنی (چارلتن هیستن)ـە،سپارتەكەس (1960)ی دەرهێنەر ستانلی كیوبریك لەنواندنی (كێرك دۆگلاس) كە سەر بەژانری ئەفسانە وداستانە مێژووییەكانن، باڵندەكان (1963) كەیەكێكی ترە لەشاكارەكانی سێر ئەلفرێد هیچكۆك دەرهێنەرە تۆقێنەرەكەی هۆڵییوود لەژانری فیلمەكانی ترس،بۆنیی ئەند كلاید (1967)،  گشت ئارامە لەبەرەی خۆرئاوا(1979)كە لە رۆمانە بەناوبانگەكەی (1929)ی رۆماننووسی ئەڵمانیی ئەمریكییی (ئێریش ماریا ریمارك)ـەوە وەرگیراوە ودووەم جاربوو بكرێت بەفیلم لەنواندنی ریچارد تۆماس لە بابەتی جەنگ وكارەساتەكانی، فیلمی زە چامپ –پاڵەوان 1979 لە نواندنی جۆن ڤۆیت وئاڤاگاردنەر لە ژانری درامای وەرزشیی (بۆكسێن)كە پێش كۆتایی ساڵانی هەشتا نماییشكراو كۆتاییەكی پڕ لە گریان و هەست بزوێنی هەیە. یا وەكو جۆز(قرشی ترسناك) وكەلەر پێرپڵ–رەنگی ئەرخەوانیی ستیڤن سپیلبێرگ.بەهەمان شێوە ئۆلیڤەر تویست،جەنگی ئەستێرەكان، چەینجلین –البدیلـی ئەكتەر جۆرج سی سكۆت (ترسناك)،زە شاینینگ-پرشنگدارەكە (1980)ی ستانلی كیوبریك  لە نواندنی جاك نیكلسن كە ئەویش فیلمێكی ترسناكە،پاپیۆن (پەپولە) كە بەعەرەبیی بەئەلفەراشە تەرجەمەكرابوو،لەڤ ستۆری،سیانە بەناوبانگەكەی كلینت ئستوود،گالیسكەی جەنگ (وۆر واگن)،فیلمەكانی ئالن دیلن،كاترین دینۆڤ،ستیڤ ماككوین،بێرت لانكستەر،چارلس برۆنسن،كۆمیدیاكانی لویس دی ڤۆنیس وەكو پیسكەی تەڕپیر بەفەرەنسیی.لە خانمانیشدا پاتریشا نەیل،كاسرین هیپێرن،ئاڤا گاردنەر،سۆفیا لۆرین،فای دەنەوەی،جەین فۆندا ناسراوبوون  لەپاڵ چەندین ئەكتەری تروسەدان فیلمی جیهانیی كەنماییشكردنیان رێگەپێداروبووە لەژێر چاودێریی توندیی رەقیباندا.
ئەوەی شایانی باسە ئەم فیلمانە لە ئێستادا نماییشكردنیان زۆر كەم وسنوورداربووە مەگەر بەرێكەوت لەكەناڵە ئاسمانییە عەرەبییەكاندا بەرچاوبكەونەوە ئەوەش ئاماژەیەكە لەسەر ئەوەی شەپۆلی تازەی میدیای بینراو زیاتر هاوچەرخ ووابەستەی بەرهەمە تازەكانەوزۆر ئاشنایی لەگەڵ شاكارە مەزنەكانی سینەمای جیهانییدا نییە بۆ گرێدانەوەی نەوەی نوێ بە بەرهەمەكانی ساڵانی رابردووەوە.
ماوەتەوە بڵێین هەرلەتەلەفزیۆنەوە دەیان فیلمی بەرهەمهێنراو بۆتەلەفزیۆن لە وڵاتانی تر بەشێوەی بەرچاو نماییش دەكران وبەوە جیادەكرانەوە كەئەكتەرەكانیان زۆر بەناوبانگ نیین یاخود هەندێك جار لەرووی كاتەوە كەمتریان دەخایاند یا بەچەند بەشێك پیشاندەدران.لەنێو فیلمە تەلەفزیۆنیەكاندا لامیزەرابل – بێ نەوایان-ئەلبوئەسا باوبوو كە لەرۆمانەكەی شاعیر ورۆماننووس وشانۆنوسی فەرەنسیی ڤیكتۆر هۆگۆ (1802-1885) وە وەرگیراوە وساڵی 1862 بەهەمان ناوەوە بڵاوكراوەتەوە.
    لەكتێبخانەی سینەماییەوە:
یەكێك لەبەرنامە پێشكەوتووەكانی كەناڵی یەك (لەكتێبخانەی سینەمایی-من المكتبە السینمائیە)ەوە بوو. ئەوبەرنامەیە،كەدەشێت لەیادەوەریی بینەرانی ئەوكاتەدا مابێت،تایبەت بووبە پێشكەشكردنی ئەوفیلمانەی-هەندێكیان كۆن بوون-براوە یاخود پاڵێوراوی خەڵاتێك یان چەند خەڵاتێكی ئۆسكار بوون بۆبوارەكانی فیلمسازیی بۆ نموونە (55 رۆژ لە پەكین،روخانی ئیمپراتۆرییەتی رۆمانیی،رێگا بەرەو هند وچەندینی تر) هەروەها چاوپێكەوتن لەگەڵ كەسایەتییەكی شارەزا لەبواری هونەری حەوتەمدا هەر لەبەرئەوەتوانی بینەران بەجیاوازیی تەمەن وپیشە وزمان ونەتەوە وئاییینەوە كەمەندكێش بكات وببێتە فاكتەرێك بۆ برەودان بەرۆشنبیریی سینەمایی.
پێدەچێت هەر بەكاریگەریی ئەم بەرنامەیە بووبێت كە كەناڵە كوردییەكانی ناوخۆ پاش نەمانی تەلەفزیۆنی عێراق لەدوای راپەڕینەوە (لەئێستادا بەرنامەیەكی لەوشێوەیە بۆ نمایشكردنی فیملێكی هەڵبژاردە و راڤەكردنی نییە)  بەناوو شێوازی جۆراوجۆر وبەسوود وەرگرتن لە بەرنامەی كەناڵەكانی سەتەلایەت درێژە بەو نەریتە لەسینەماناسیی بدەن بۆ نموونە بەرنامەی سینەما –گەلی كوردستان لەپێشكەشكردنی (ئارام سەعید) لە سەرەتادا،كەچەندین فیلمی سەركەوتووی نماییش كرد Nell (1994) لە نواندنی جودی فۆستەر، لیەم نەیسن وناتاشا ریچاردسنی هاوسەری كۆچكردووی، سینەما پارادیسۆ، گەشتێك بۆ ئەفریكا و چەندینی تر بەمیوانداریی ولێكدانەوەی چەندین كەسایەتیی دیاری كایەی نووسین ورووناكبیریی وفیلمسازیی ووەرگێڕان. هەروەها سكرین 10-ئازادیی، هونەری حەوتەم –یەكگرتوو لەنموونەی ئەو بەرنامانەن كەلەمیدیای بینراوی كوردییدا پاش تەلەفزیۆنی عێراق درێژەیان داوە بەهەوڵەكانی برەودان بە زانیاریی گشتیی ورۆشنبیریی تایبەت بە هونەری حەوتەم.


   سینەمای منداڵان:
یەكێك لەبەرنامە سەرنجڕاكێشەكانی تەلەفزیۆنی عیراق كەتایبەت بوو بەپەرەپێدانی ئاستی زانستیی وهونەریی قوتابییانی قۆناغە سەرەتاییەكانی خوێندن ( لە هەرێمی كوردستاندا بەرنامەیەكی هاوشێوە لە دوای راپەڕین نەبینراوە)  بەرنامەی سینەمای منداڵان بوو لە پێشكەشكردنی نەسرین جۆرج. ئەو بەرنامەیە كەخاوەنی موزیكێكی لەیادنەكراوە لەنێو بینەرە هەمیشەییەكانیدا تەنیا رۆژێك لەهەفتەیەكدا پەخش دەكرا وتایبەت بووبە نمایشكردنی فیلمێك بۆمنداڵان كە ئەنیمەیشنیشی تێدابوو لەهۆڵێكدا وهەمان فیلم  بۆبینەرانی تەلەفزیۆن نمایش دەكرا.پاش تەواوبوونی فیلمەكەش مامۆستا نەسرین جۆرج دەكەوتە پرسیار وئاخاوتن لەگەڵ قوتابییە ئامادەبووەكان بۆگەنگەشەكردن لەسەر گرنگترین رووداو وتێما وپەیامەكانی نێو فیلمەكە.یەكێك لەوفیلمانەی ئەم بەرنامەیە لە زستانی 1990دا كردییە دیاریی بینەرانی فیلمی ئەندێشەی زانستیی ئی تی ( 1982)ی ستیڤن سپیلبێرگ بوو كەبراوەی چوارخەڵاتی ئۆسكارە (موزیك،دەنگ،كاریگەرییە دەنگییەكان وكاریگەرییە وێنەییەكان). ئەوفیلمەی كچە ئەكتەری منداڵی ئەوكاتەوخانمە ئەكتەری ناسراوی ئێستای هۆڵیوود درۆ جۆن باریمۆری بەجیهان ناساند.ئەو بەرنامەیە ،ئاماژەیەكی ترە لەسەر ئەوەی تەلەفزیۆنی عێراق كاریگەریی هەبووە لەسەرناساندنی سینەمای جیهانیی وژمارەیەكی زۆر لە بەرهەم وشاكارەكانی بە بینەرانی لەچین وتوێژە جیاوازەكان.
-    جەنگی عێراق-ئێران (1980- 1988):
بەرپابوونی شەڕی عێراق-ئێران لە ئەیلولی ساڵی 1980 و بەردەوام بوونی بۆ ماوەی هەشت ساڵ (8/8/1988) هۆكارێكی گەورە وكاریگەربوو بۆئاراستەكردنی تەلەفزیۆنی عێراق بەرەو پەخشكردنی فیلمەكانی جەنگ بەتایبەت لەكاتی هێرشەكانی سوپای عێراقدا بۆ پێشڕەویی كردن لەسەرەتای جەنگەكەدا یا بۆسەندنەوەی ناوچەی داگیركراو لە پاش یەك دوو ساڵ. ئەوانەی هۆگری تەلەفزیۆن بووبن دەزانن كە بەدرێژایی ساڵانی ئەو جەنگە دەیان فیلمی سینەمایی بەناوبانگی  جیهانیی پەخشكراون كە بەزۆریی پاش جەنگی دووەمی جیهانیی بەرهەمهێنراون. دەشێت زیادە رۆیی نەبێت گەر بوترێت یەكێك لە بەناوبانگترین ئەو فیلمانە (Where the Eagles Dare  - لەو شوێنەی هەڵۆكان دەوێرن،1968)ـە كە فیلمێكی بەریتانییە لەنواندنی ئەكتەری مێژوویی سینەمای بەریتانیی ریچارد بێرتن (1925-1984) وئەكتەرودەرهێنەر وموزیك دانەری سینەمایی كلینت ئیستوود وكارێكی سەركەوتووی دەرهێنەر برییان جەی هەتنە. ئەوەی جێی سەرنجە لەو ساڵانەدا كە تەنیا تەلەفزیۆنی عێراق كەناڵی سەرەكیی بینین بوو زانینی ناونیشانی ئینگلیزیی فیلمەكان زۆر ئاسان نەبوو چونكە دەكران بەعەرەبیی یاخود ناوێكی تری عەرەبیان لێ دەنرا ئەوەش دۆزینەوەی ناوی راستەقینەی فیلمەكانی لە نێو ئینتەرنێتدا ئالۆز كردووە بۆ نموونە هەندێك لە فیلمەكانی كلاوس كینسكیی لە بواری جەنگ و ئەكشندا كە ناوبەناو پەخش دەكران.   
 لە دوای راپەڕین:
لەدوای نەمانی تەلەفیزیۆنی عێراق(1991) بەكاریگەریی راپەڕینی گەلی كوردستان وبڕیاری كشاندنەوەی ئیداریی دەسەڵاتی رژێمی بەعس،قۆناغێكی تازە لە میدیای بینراو لەم وڵات/هەرێمەدا دەستی پێكرد كەتەلەفزیۆنی خۆماڵیی كوردیی دوور لەدەسەڵاتی بەعس بوو.تەلەفزیۆنی گەلی كوردستان،ئەو تەلەفزیۆنەی زمانحاڵیی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بوو نۆبەرەی ئەو تەلەفزیۆنانەبوو.
لەسەرەتاكانی پەخشی ئەوتەلەفزیۆنەوە ئاشكرابوو كەرژێمی بەعس ومیدیاكەی چەندە داخراوبوون وچەندە سەركەوتوو ولێهاتووبوون لەسانسۆرو بێ بەشكردنی بینەران لەهەزاران فیلمی تەلەفزیۆنیی وسینەمایی كەلەگەڵ سیاسەت وگوتار ورەفتار وئایدۆلۆژیای ئەودا تەبا نەبوون. ئەگەر بەهەڵەداچوون نەبێت لەرۆژانی سەرەتای ئەو تەلەفزیۆنەدا فیلمێكی تەلەفزیۆنیی بەناوی "ئۆردوگای نازییەكان"ـەوە-لەراستییدا ناوی ئینگلیزیی فیلمەكە (ئیسكەیپ فرۆم سابیبۆر)ـە-پەخشكرا كەبابەتێكی زۆر تازە بوو بۆ زۆرێك لەو بینەرانەی بەهۆی تارمایی و تاریكیی میدیای كۆنترۆڵكراوی عێراقەوە شتێكیان لەبارەی هۆڵۆكۆستەوە نەزانیی بوو. بەدوایدا ئەوكەناڵە دەستكراوەیە وكەناڵەكانی تریش بە سوودوەرگرتن لەكاسێتی ڤیدیۆیی هاوردەكراو لەدەرەوەی وڵات وئەو كاسێتانەی لەناوخۆدا هەبوون وداهاتنی كەناڵە عەرەبیی وبیانییەكانی تایبەت بەفیلم لەئامێری سەتەلایتدا شەوانە چەندین فیلم نماییش دەكرا كەیەكەم جاربوو ببینرێن بۆ نموونە رێگا (یۆڵ ) ومێگەل (سورو)ـەكەی یڵماز گۆنای ،تاكسی درایڤەرەكەی سكۆرسێزیی وئەكتەرەكانیشیان كەهەندێكیان خاوەنی مێژوویەكی درێژی نواندن بوون،بوونە ناوی ناسراوی نێو هەوادارانی بینینی فیلم لەوانە مێرڵ ستریپ،دێنزل واشنتن،تۆم كروز،براد بت،ئەنجلینا جولیی (لارا كرۆفت)  تۆم هانكس ،ساندرا پۆڵەك،لیۆناردۆ دی كاپریۆ (جاكی تایتانیك)، ئال پەچینۆ،رۆبن ویلیەمز،نیكۆلاس كەیج ،پیەرس پرۆسنان،رۆبێرت دی نیرۆ،كێڤن كۆستنەر و چەندین ناوی تری پرشنگداری فیلمسازیی.
لەم بوارەدا تەلەفزیۆنی خاك وێستگەیەكی گرنگ پێكدەهێنێت بەهۆی برەودان بە وەرگێڕان وژێرنووسكردنی شاكارە جیهانییەكان كەهەندێكیان كۆن بوون وەك (باوك سالار بە هەر سێ بەشەكەیەوە)،فریوێكی كوشندە (روداوی كوژرانی جەی ئێف كەنەدی) و رەشابای ئاوێزان، حەوت ساڵ لە تبت وهەندێكیشیان چەند ساڵێكی كەم پێش دامەزراندنی تەلەفزیۆنەكە (1997) وساڵی بڵاوبوونەوەی فیلمەكان نماییش دەكران لەوانە فۆرێست گەمپ،كۆندۆن، زە رۆك.
هاوكات تەلەفزیۆنی خاك و چەند كەناڵێكی تریش بە سوود وەرگرتن لە كەناڵەكانی ئیسراییل و كەناڵە تایبەتەكانی پەخشی فیلم كە بە (كارت ناسراوبوون) دەیان فیلمی جیهانیی كۆن و نوێیان تۆماركردبوو كە رێدەكەوت لەیەك شەودا لە كەناڵێك زیاتر پەخش بكرێت لەوانە ئینگلیش پەیشنت و ئەپۆكالیپس ناو و زۆرێكی تر.
لەئێستاشدا ئەوكەناڵە ناوخۆییانە بەئاگاداربوون لەفیلمە ناسراوەكان كەساڵانە بۆخەڵاتەكانی ئۆسكار دەپاڵێورێن،  هەندێك لەو فیلمانە نماییش دەكەن بۆ نموونە بێرد مان ،بریدج ئۆف سپایس،زە رێڤنەنت و هتد.
-    كۆتایی :
بێگومان ئەم نووسینە لەوە كەم وكورتترە كە توانیبێتی بەشێوازێكی زانستیی لەسەر بنەمای میتۆدی توێژینەوە وەڵامی پرسیارێكی گرنگی وەك داخۆ سەرچاوەكانی رۆشنبیریی سینەماییمان چین بداتەوە ، وەلێ‌ دەكرێت هەوڵێكی بچووك بێت بەرەو كردنەوەی دەروازەی توێژینەوەی ئەكادیمیی یاخود بایەخدانی نێوەندەكانی میدیا و فیلمسازیی وپەخش وبڵاوكردنەوە بەهەر توێژینەوەیەكی ناوخۆیی ودەرەكیی كەلەمەڕسینەما وپیشەسازیی فیلمسازیی (بەتایبەت ئەوەی كە دانراوە بە سەرەتاكانی سینەمای كوردیی) ئەنجام درابن و هێشتا بڵاونەكراونەتەوە.
هەروەها دەكرێت ببێت بە وێستگەیەك بۆ خوێندنەوە وبیركردنەوە وبڕیار دەربارەی هێنانەوە كایەی پرۆگرامگەلێك لە چەشنی ئەوانەی لە سەرەوە ناویان هێنراو دەكرێت ببنە هۆی پەیدابوونی سپۆنسەر و ریكڵام و داهاتی دارایی بۆ هەندێك لەكەناڵەكانی ناوخۆ یاخود ئاسمانییەكان ئەوانەی بواری نمایشی فیلمیان هەیە وتوانیویانە فیلمە سینەماییە كوردییەكان و بیانییەكان لە دەرەوەی هۆڵەكان بۆ بینەران نماییش بكەن بەتایبەت لەم هەل و مەرجەی ئێستادا كە گەڕانەوە بۆ سینەما وسازكردنی فێستیڤاڵی سینەمایی وزە وتین و تاوی بەخشیوەتەوە بەكۆڕی سینەماكاران وهەوادارانی فیلمسازیی و خاوەن خەونە رەنگاڵەییەكانی دامەزراندنی پیشەسازیی سینەما.
هەر لەم دەرفەتەدا دەكرێت كەناڵەكانی كوردستان بە ناوخۆیی و ئاسمانییەكانەوە سوود وەربگرن لە دەرفەتی بوونی چەندین كەسایەتیی ئەكادیمیی، ئەدەبیی، هونەریی، سیاسیی ،وەرزشیی و بوارەكانی تر كە بە شەیدایی و پەرۆشییان بۆ سینەما و فیلمسازیی ناسراون وخاوەن بەرهەم وتوێژینەوە و ئەزموون و ئەرشیف و یادەوەرییەكی زۆر و زەوەندن لەم بوارە زیندوو و كاریگەرەی ژیانی مرۆڤایەتییدا و هێشتا چیرۆكەكانیان لە نێو چوارگۆشەی ماڵەكانیان یا بازنەی نزیكی پەیوەندییەكانیاندا قەتیس بوون و رێی خۆیان بۆ نێو جەماوەر و ناوەندەكانی میدیا نەگرتووە.